"Üç bin yıllık geçmişinin hesabını yapamayan insan günübirlik yaşayan insandır." - Johan Wolfgang von Goethe

Alman şair, roman ve oyun yazarı, doğa filozofu Goethe'nin yukarıdaki sözü, bu çalışmayı hazırlamam için en önemli esin kaynağım oldu. 1995 yılında başladığım bu çalışmanın sonucunda ise dünyayı, dünyanın kimlerle ve nasıl şekillendiğini daha iyi bilmemi ve görmemi sağladı.

Alman şair, roman ve oyun yazarı, doğa filozofu Goethe’nin yukarıda ki sözü, bu çalışmayı hazırlamam için en önemli esin kaynağım oldu. 2002 yılında başladığım bu çalışmanın sonucunda ise dünyayı, dünyanın kimlerle ve nasıl şekillendiğini daha iyi bilmemi ve görmemi sağlamış oldu. 

Bu çalışmada yaklaşık üç bin yıllık tarihi süreç içerisinde dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan din, felsefe, tarih, politika, sanat, edebiyat, bilim, teknoloji, sosyal bilimler alanında öne çıkmış insanlar ele alınmıştır. Bu insanların, yaşadığı tarihsel süreçler de doğum yerleri, aile durumları, kökenleri, eğitimleri, kendilerini var eden ortamın siyasal ve sosyal biçimleri, uzmanlık alanları, kimi etkiledikleri ve nasıl bir iz bıraktıkları çeşitli kaynaklardan derlenerek anlatılmaya çalışılmıştır. Kitapta bu kişilerin yaşam öykülerinin yanında, motive edici, düşün meye yönlendirici pek çok niteliği barındıran sözlere de yer verilmiştir.

Sözlerin kim tarafından söylendiğine özen gösterilmiş, daha çok kendi dillerinden çevriler yapılan aforizma kitaplarından yararlanılmıştır. Kitabın içeriğinde kronolojik ya da alfabetik bir sıra uygulanmak yerine, tarihte iz bırakmış etkili sözler, içeriğine göre sınıflandırılmış, içerik konuları A’dan Z’ye dizilmiş ve ilgili konularda söylenmiş sözlerin sahipleri arasından önemli kişilerin biyografilerine yer verilmiştir. Kişiler konu başlıklarına göre yerleştirilirken, hem sözlerinin içeriğine hem de kişinin eğitimi, sanatı, kısacası topluma yansıyan özellikleri konu başlığına uygun düşecek biçimde ele alınmıştır (örneğin, Acı Dosyasındaki kişiler Lucius Annaeus Seneca ve Epiktetos’tur. Bu kişiler bizzat kendi yaşamlarında acıyı tatmışlardır. Sözleri de içerik olarak acıyı yansıtmaktadır, bu nedenle Acı Dosyasında yer verilmiştir). 

Çalışmada kişilerin yaşamları hakkındaki bilgilere temel kaynaklardan, kişinin kendi yazdığı otobiyografilerinden, başkalarının kişi hakkında yazdığı biyografik kitaplardan ulaşılmış ve bunlarda her konu altında kaynak gösterilmiştir. Bu kişilerin yaşamları, okuyucu ile çeşitli düşün, sanat ve bilim alanları arasında köprüler oluşturmak amacıyla incelenmiştir. Biyografilerinin uzunluklarına kişinin genel olarak o tarihteki önemi, evrensel fikirlerle yeni değerler oluşturması, özel olarakda kendi alanına yaptığı katkılarıyla orantılı olarak yer verilmiştir. 

Bu çalışmanın başlıca özelliklerinden biri de kişileri doğum ve ölüm tarihleriyle sınırlı tekil bireyler olarak değerlendirmemesidir. Temel yaklaşıma uygun olarak ele alınan bir sanatçı, düşünür ya da bilim adamının kendinden öncesine nasıl bağlandığı ve sonrasını nasıl etkilediği incelenmiştir. Bu biçimiyle çalışma yerli, yabancı “Kim kimdir?” sözlüklerinden, coğrafya ve sözlük maddeleri içeren “Genel kültür” ansiklopedilerinden farklı bir kaynaktır. 

Sunuluş biçimi olarak tek tek biyografilerden oluşuyor olsada bu kaynak eserden yararlanma olanakları tek tek maddelerle sınırlı değildir. Değişik düzeylerde araştırma yapan okuyucular çalışmadan yararlanma olanağına sahip olacaktır. Kapsam ve içerik bakımından oldukça geniş tutulan bu çalışma, tarihsel, evrensel ve bölgesel anlamda öne çıkmış ve bu nedenlerle kabul görmüş çok farklı kişilikleri ele almış olup, nesnelliğiyle, yazım tekniği, anlaşılır bir dil kullanılması ve ele alınış şekliyle, farklılık taşıyan, özgün bir çalışma olarak ortaya çıkmıştır.

Cengiz Yıldırım